Lợi thế lớn để thu hút khách
Mới đây, chuyên trang du lịch nổi tiếng của Canada – The Travel công bố danh sách 10 quốc gia có nền ẩm thực hấp dẫn hàng đầu thế giới, trong đó Việt Nam đứng ở vị trí thứ năm. Trước đó, Việt Nam cũng được giới truyền thông quốc tế và các giải thưởng du lịch lớn dành nhiều lời ngợi khen, bình chọn. Năm 2019, Giải thưởng du lịch thế giới đã trao giải cho Việt Nam: “Điểm đến ẩm thực hàng đầu châu Á”. Đầu năm 2022, các chuyên gia ẩm thực của Kênh truyền hình CNN (Mỹ) bình chọn 4 món ăn Việt ngon nhất thế giới và khuyến khích du khách nên thử, gồm: Bánh cam, bánh mì, bánh bột lọc, phở bò. CNN cũng bình chọn ẩm thực của Việt Nam là một trong 10 nền ẩm thực tuyệt nhất thế giới.
Những lời khen và các giải thưởng về du lịch dành cho ẩm thực Việt Nam những năm gần đây như lời khẳng định giá trị to lớn của ẩm thực trong việc quảng bá, phát triển du lịch. Bên cạnh đó, việc nhiều lãnh đạo cấp cao, chính khách quốc tế đến Việt Nam thưởng thức các món ăn vỉa hè cũng tạo sức lan tỏa lớn với du khách trong và ngoài nước. Điển hình như hình ảnh cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama ăn bún chả Hà Nội vào năm 2016; Thủ tướng Canada Justin Trudeau thưởng thức cà phê sữa đá vỉa hè ở thành phố Hồ Chí Minh vào năm 2017; cựu Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và phu nhân thưởng thức món phở bò tại một quán phở ở Hà Nội vào năm 2018…
Đánh giá về giá trị ẩm thực trong phát triển du lịch, Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) Nguyễn Trùng Khánh cho rằng, ẩm thực Việt Nam đang dần có chỗ đứng trên “bản đồ ẩm thực” thế giới, trong đó có nhiều món ngon đã tạo được thương hiệu với du khách quốc tế… Đây chính là tiềm năng lớn để thu hút du khách, đặc biệt là khách quốc tế. Còn theo Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Vietravel Nguyễn Quốc Kỳ, với văn hóa ẩm thực 3 miền đa dạng và có nét đặc trưng riêng, Việt Nam có thể xây dựng nhiều sản phẩm du lịch hấp dẫn từ ẩm thực để tăng thêm tính trải nghiệm, tạo sức hút để du khách lưu trú lâu hơn.
Từng bước xây dựng “bản đồ ẩm thực”
Nắm bắt lợi thế của ẩm thực trong việc quảng bá văn hóa, kích cầu du lịch, thu hút du khách, những năm gần đây, nhiều địa phương đã chú trọng đến việc phát triển ẩm thực, quy hoạch và xây dựng “bản đồ ẩm thực” để thu hút du khách. Chẳng hạn, thành phố Hải Phòng đã thành công với sản phẩm du lịch foodtour, nhờ vào việc xây dựng bản đồ số về ẩm thực để du khách có thể dễ dàng trải nghiệm ngắn ngày. Tỉnh Thừa Thiên Huế cũng đưa ra nhiều trải nghiệm cho du khách thưởng ẩm thực cung đình.
Tại Hà Nội, ẩm thực được giới truyền thông quốc tế dành nhiều lời ngợi khen, trong đó có những món ăn đã được đưa vào danh mục “món ăn đường phố ngon nhất thế giới”, như: Phở, nem rán, phở cuốn, tào phớ, bún chả, chả cá… Tuy mang lại giá trị lớn trong việc quảng bá du lịch, nhưng theo nhiều chuyên gia, du lịch ẩm thực tại Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng chưa phát huy hết tiềm năng.
Chủ tịch Hội Đầu bếp Việt Nam Nguyễn Thường Quân cho rằng, Hà Nội đã hình thành một số tuyến phố ẩm thực ở các tuyến phố, nhưng còn lộn xộn, mất mỹ quan và mới có chủ yếu là các món ăn đường phố, món ăn nhanh, chưa giới thiệu được nét tinh hoa của ẩm thực Hà Nội. Còn theo Chủ tịch Hội Lữ hành Hà Nội Phùng Quang Thắng, nhiều công ty du lịch đã xây dựng sản phẩm foodtour, nhưng mới chỉ dừng ở quy mô nhỏ lẻ, chưa tạo được hiệu ứng rõ rệt.
Bàn giải pháp phát triển du lịch ẩm thực Việt Nam nói chung, du lịch ẩm thực Hà Nội nói riêng, Chủ tịch Hội Đầu bếp Việt Nam Nguyễn Thường Quân cho rằng, các địa phương cần quy hoạch những khu phố ẩm thực với khung thời gian muộn hơn và tạo điều kiện cho các nhà hàng chất lượng giới thiệu ẩm thực cao cấp tới du khách. Còn Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang thông tin, sở sẽ làm việc với các địa phương để đánh giá, rà soát những cơ sở ăn uống đạt chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo đảm dịch vụ, từ đó sẽ cấp giấy chứng nhận cho các cơ sở để thuận tiện hơn trong việc quảng bá, thu hút du khách.
Liên quan đến vấn đề này, Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam Nguyễn Quốc Kỳ cho biết, Hiệp hội đang xây dựng danh sách 100 món ngon của 3 miền Bắc – Trung – Nam. Mục tiêu đến năm 2023, Hiệp hội sẽ giới thiệu 1.000 món ngon Việt Nam, dự kiến đến năm 2024 sẽ hoàn thành việc xây dựng bản đồ số về du lịch ẩm thực tại Việt Nam.
