Trong bối cảnh xu hướng “du lịch xanh” trở thành đòi hỏi tất yếu từ thị trường và cộng đồng quốc tế, ngành Du lịch Việt Nam ngày càng chú trọng triển khai các chứng nhận bền vững.
Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời khẳng định vị thế điểm đến của Việt Nam trên bản đồ du lịch khu vực và thế giới.
Bốn chứng nhận bền vững định hình chuẩn mới
Tại sự kiện HorecFex Việt Nam 2025, hội nghị chuyên đề về phát triển bền vững do ST4SD phối hợp tổ chức đã đặt vấn đề “Chứng nhận du lịch bền vững tại Việt Nam” lên bàn thảo luận.
Theo ông Đặng Hồng Đức, chuyên viên tư vấn tuân thủ ESG tại Quần thể Du lịch Quốc tế Furama – Ariyana Đà Nẵng, các chứng nhận quốc tế và khu vực như VITA Green, ASEAN Tourism Awards, EarthCheck, TUU Eco Stay Awards đang dần tạo nên hệ chuẩn chung cho ngành.
Mỗi chứng nhận có đặc thù riêng, song đều tập trung vào ba trụ cột chính: Môi trường – Xã hội – Quản trị (ESG).
VITA Green do Hiệp hội Du lịch Việt Nam triển khai, dựa trên nền tảng pháp lý trong nước nhưng tham chiếu chuẩn quốc tế. Bộ tiêu chí gồm hơn 100 nội dung, đánh giá theo ba mức, từ quản lý rác thải nhựa, tiết kiệm năng lượng đến minh bạch kinh doanh và gắn kết cộng đồng. Đây là bước khởi đầu để doanh nghiệp nội địa làm quen với du lịch bền vững trước khi hướng tới chuẩn quốc tế.
ASEAN Tourism Awards góp phần chuẩn hóa dịch vụ trong khu vực với nhiều hạng mục như “Thành phố du lịch sạch” hay “Khách sạn xanh”. Giải thưởng mang ý nghĩa thúc đẩy hợp tác và nâng cao hình ảnh điểm đến, nhưng còn thiên về tính định tính và chủ yếu mang tính khích lệ.
EarthCheck chứng nhận toàn cầu uy tín, áp dụng tại hơn 70 quốc gia, với quy trình giám sát nghiêm ngặt kéo dài 8–10 tháng. Đây là lựa chọn của các tập đoàn lớn muốn khẳng định năng lực quốc tế, song chi phí cao và đòi hỏi nguồn lực lớn.
TUU Eco Stay Awards do Singapore phát triển năm 2021, sử dụng dữ liệu và kiểm toán độc lập để chống “greenwashing”. Với hệ thống “Verified Bamboo Badge” cùng các giải thưởng về môi trường, di sản và cộng đồng, chứng nhận này được đánh giá sẽ tạo làn sóng cạnh tranh mới trong khu vực. Lễ trao giải đầu tiên diễn ra tại Phuket (Thái Lan) vào tháng 3.2025.
“EarthCheck có bộ tiêu chí toàn diện nhất nhưng chi phí cao. VITA Green và ASEAN Awards phù hợp với doanh nghiệp trong nước, chi phí thấp và lan tỏa ý thức cộng đồng. Trong khi đó, TUU Eco Stay Awards là xu hướng mới, đặt trọng tâm vào dữ liệu và số hóa – rất đáng chú ý cho các mô hình kinh doanh hiện đại”, ông Đức chia sẻ.
Từ động lực doanh nghiệp nhỏ đến đòn bẩy thương hiệu quốc gia
Những câu chuyện này gợi mở cách doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể bắt đầu từ các chỉ số gần gũi nhất rồi tiến dần tới chứng nhận quốc tế.
Các chứng nhận bền vững được xem như “tấm hộ chiếu” nâng uy tín điểm đến Việt Nam, đồng thời tạo khung chuẩn để doanh nghiệp cải thiện vận hành. Tham gia quy trình đánh giá buộc doanh nghiệp rà soát từ quản lý năng lượng, rác thải đến đào tạo nhân sự và gắn kết cộng đồng, qua đó nâng chất lượng dịch vụ và đáp ứng tốt hơn yêu cầu của khách quốc tế.
Ở tầng chính sách và thị trường, phiên trao đổi chạm tới ba nút thắt lớn. Thứ nhất là chia sẻ dữ liệu và chuẩn báo cáo để các chứng chỉ có thể được thừa nhận rộng rãi giữa cơ quan quản lý, hiệp hội và nền tảng công nghệ.
Thứ hai là đồng bộ tiêu chí trong nước với chuẩn quốc tế nhằm tránh “hai thước đo”, giúp doanh nghiệp không phải chứng minh lặp lại.
Thứ ba là cơ chế khuyến khích mang tính thị trường như ưu tiên quảng bá cho đơn vị có chứng nhận, tích hợp nhãn bền vững trong công cụ tìm kiếm của OTA và liên kết các quỹ hỗ trợ chuyển đổi xanh cho doanh nghiệp du lịch.
Ở tầm vĩ mô, chứng nhận còn giúp định hình thương hiệu “du lịch xanh” cho Việt Nam, thu hút đầu tư và du khách ưu tiên tiêu chí bền vững. Khi địa phương và doanh nghiệp cùng tham gia, ngành du lịch có thêm nền tảng để tăng trưởng đồng thời với trách nhiệm môi trường và xã hội.
