Mười lăm năm trước, tôi rời quê hương miền Trung, mang theo hành trang của một người lập nghiệp trên quê hương mới Đắk Lắk. Dẫu xa ngái và lạ lẫm, nhưng đất đỏ bazan đã níu chân người bằng nhiều thứ, trong đó có ẩm thực của đồng bào bản địa.
Ký ức lần đầu về buôn, thưởng thức ẩm thực địa phương vẫn còn khắc sâu trong tiềm thức. Các món ăn dân dã được chế biến từ các sản vật của núi rừng như cà đắng giã muối ớt, lá sắn xào, đọt bí non, gỏi đu đủ, muối kiến vàng, cá khô, gà đồi, vếch bò… đều đậm màu xanh đỏ của ớt hiểm giã nhỏ. Ẩn trong vị cay, đắng ấy là vị đậm đà, ngòn ngọt, kích thích vị giác người ăn.
 |
| Ẩm thực của đồng bào bản địa hấp dẫn thực khách mọi miền |
Ngày ấy, để được thưởng thức các món ăn như thế không dễ dàng. Các món ăn dân dã, độc đáo ấy thường chỉ xuất hiện trong các lễ hội văn hóa truyền thống của địa phương; các sự kiện ẩm thực của buôn làng…
Nhịp sống thay đổi, nhu cầu ẩm thực ngày càng đa dạng hơn trong mỗi người, mỗi gia đình. Giờ đây, hương khói bếp than và hương vị núi rừng đã len lỏi từ buôn làng ra đô thị, trở thành một phần không thể thiếu của Đắk Lắk. Chỉ cần dạo quanh các tuyến đường Trần Nhật Duật, Lê Chân, Phạm Ngũ Lão, Lê Duẩn, Võ Nguyên Giáp… thuộc các xã, phường trên địa bàn tỉnh sẽ dễ dàng bắt gặp các hàng quán ẩm thực truyền thống của đồng bào. Tùy nhu cầu thực khách, mà các hàng quán luôn có sẵn các món dân dã, quen thuộc như lạc luộc, bắp luộc, khoai nướng thơm lừng, cho đến các món đặc trưng như gỏi cà đắng, gà kho sả ớt, ba chỉ nướng trộn muối ớt giã…
Món ăn cũng có những sự biến tấu tinh tế, thiết thực. Nếu trước đây, các món ăn chú trọng vị cay, đắng truyền thống, thì nay, hương vị ấy đã được điều chỉnh, giảm bớt để phù hợp hơn với khẩu vị đa dạng của du khách và người dân các tỉnh thành khác.
 |
| Khách thưởng thức ẩm thực mang hương vị núi rừng tại quán ăn trên đường Lê Chân, phường Buôn Ma Thuột. |
Yêu ẩm thực, song điều làm thực khách ấn tượng hơn thế chính là sự nhiệt thành, hồ hởi của các ama (bố), amí (mẹ), amai (chị). Không chỉ xởi lởi chào mời, họ còn sẵn sàng giới thiệu cặn kẽ nguyên liệu, cách chế biến. Sự nhiệt thành ấy không chỉ tạo sự gần gũi, níu chân người dùng, mà còn thể hiện tấm lòng hiếu khách của đồng bào khi giới thiệu tinh hoa ẩm thực đến thực khách khắp mọi miền đất nước.
Chia sẻ về việc kinh doanh món ăn truyền thống giữa lòng đô thị nhộn nhịp, Amí Linh – một chủ quán cơm trên đường Phạm Ngũ Lão cho hay, nguyên liệu để làm nên các món ăn thường khó mua ngoài chợ, mà phải “săn tìm” trên nương rẫy, trong các gia đình buôn làng. Kỳ công, nhưng được khách biết đến rất vui. Càng vui hơn, vì ẩm thực đồng bào đã vươn xa buôn làng, được rất nhiều người dân, du khách mọi miền yêu mến và không ngừng ủng hộ.
