Việc xử lý rác thải, trong đó có rác thải nhựa từ hoạt động du lịch được ngành du lịch, nhất là các đơn vị lữ hành, khách sạn quan tâm thực hiện. Rất nhiều đơn vị du lịch, hãng lữ hành đã phát động chống rác thải nhựa vì môi trường du lịch xanh.
Du lịch Việt Nam phát triển rất nhanh trong những năm gần đây và đang trên hành trình trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước. Ngành du lịch cũng đặt ra vấn đề phát triển du lịch bền vững, trong đó nhấn mạnh việc bảo vệ môi trường ở các điểm đến du lịch trên toàn quốc.
Bắt đầu từ chiếc khóa thẻ từ
Một chuyên gia tài chính đã tính toán: Một khách sạn 4 sao gồm 200 phòng có thể dùng khoảng 300.000 mảnh nhựa trong 1 tháng nếu nó hoạt động hết công suất và không đầu tư bất kỳ giải pháp thay thế vì môi trường nào. “Nếu cắt giảm được cũng sẽ là khoản chi phí đáng kể trong ngành dịch vụ này”- một chuyên gia tài chính lên tiếng.
Không ai biết rằng việc chuyển từ thẻ khóa phòng bằng nhựa sang khóa từ cũng là một nỗ lực rất lớn để giảm rác nhựa. Ông Nguyễn Hồng Đài- Tổng Giám đốc APT Travel chia sẻ “Giả sử một thẻ phòng bị hỏng người ta sẽ hủy nó và vứt vào sọt rác. Với một mảnh nhựa vài centimet thì mấy ai sẽ tìm nó để thu gom và tái chế”.
Bỏ thìa và ống hút bằng nhựa
Một thay đổi nhỏ để tạo đà cho những bước “chuyển đổi” lớn hơn. Vào tháng 8 năm 2019, Tập đoàn Marriott tuyên bố sẽ thay thế hầu hết các chai dầu gội, dầu xả và sữa tắm dùng 1 lần của khách sạn bằng loại lớn hơn vào năm 2020, ngăn không cho khoảng 500 triệu chai nhựa nhỏ thải ra môi trường. Con số này tương đương với khoảng 770 tấn nhựa/năm. Ống hút nhựa và thìa nhựa cũng được giảm thiểu để ngăn chặn việc xử lý 1 tỷ ống hút mỗi năm.
Hệ thống Hilton đã loại bỏ ống hút nhựa khỏi mọi hoạt động của khách sạn, giảm thiểu hơn 250 triệu ống hút hàng năm; chuyển từ thẻ khoá phòng nhựa sang thẻ kỹ thuật số tại một số khách sạn. Tính tới nay, Hilton đã loại bỏ hơn 40 tấn rác thải nhựa, song hành với điều đó là việc loại bỏ chai nước bằng nhựa khỏi các cuộc họp và sự kiện tại các khách sạn trực thuộc ở Châu Á – Thái Bình Dương, Châu Âu, Trung Đông và Châu Phi.
Trong khi đó, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, khách sạn Sofitel Legend Metropole Hà Nội từ năm 2022 đã bắt đầu đưa vào sử dụng bộ sản phẩm phòng tắm thân thiện với môi trường của hãng thời trang Balmain lừng danh đến từ Paris. Các sản phẩm bao gồm dầu gội, dầu xả và sữa tắm với dung tích 400ml và chất liệu tái chế 100% sẽ được lắp đặt cho toàn bộ phòng tắm của khách sạn.
Bên cạnh đó, trong những năm vừa qua, Metropole Hà Nội đã đưa vào sử dụng khăn tắm và ga trải giường thân thiện với môi trường, xây dựng vườn rau đô thị, sử dụng nguồn năng lượng xanh, tái sử dụng nước mưa, sử dụng các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp sinh thái, v.v. Metropole Hà Nội hy vọng sẽ tiến tới loại bỏ hoàn toàn nhựa sử dụng một lần trong khách sạn vào cuối năm 2022.
Phát huy các sản phẩm thân thiện môi trường
Điều gì đang chờ đợi khi thế giới đã bước sang giai đoạn “bình thường mới”, vaccine phủ rộng, du lịch rậm rịch quay trở lại. Nếu xem covid-19 là thảm họa với con người thì covid-19 cũng là “khoảng nghỉ” khá lý tưởng cho tự nhiên. Dễ thấy là lượng rác thải từ ngành du lịch (bao gồm: nhà hàng, cơ sở lưu trú…) giảm hẳn.
Sản phẩm nhựa được sử dụng nhiều nhất trong du lịch là dưới dạng bao bì như chai nước suối được các công ty lữ hành phát cho du khách trong quá trình thực hiện tour hay khách du lịch tự mua dùng trong thời gian đi tham quan, trải nghiệm; sử dụng trong các cơ sở lưu trú, phục vụ các sự kiện, hội nghị, hội thảo…, hay các bao gói đồ ăn nhanh, thức ăn nấu sẵn. Ngoài ra, các sản phẩm nhựa như thuyền đáy kính, xuồng cao tốc, các thiết bị vui chơi giải trí, đồ dùng trong khách sạn… cũng được sử dụng khá phổ biến hiện nay trong hoạt động du lịch. Chính sự gia tăng sử dụng sản phẩm nhựa sẽ làm lượng chất thải nhựa phát sinh ngày một tăng trong hoạt động phát triển du lịch, đặc biệt là ở Việt Nam.
Tình trạng chất thải nhựa cũng đã ảnh hưởng đến hình ảnh của nhiều điểm đến du lịch trọng điểm, hấp dẫn ở Việt Nam như vịnh Hạ Long, vịnh Cam Ranh, Phan Thiết – Mũi Né…
Để giảm “gánh nặng” cho môi trường nói chung và việc quản lý chất thải nhựa nói riêng đối với phát triển du lịch bền vững, thời gian gần đây, nhiều doanh nghiệp lữ hành đã tìm cách cải thiện tình trạng ô nhiễm rác nhựa, phù hợp với loại hình kinh doanh. Thay vì phát chai nhựa cho khách, một số đơn vị chuyển dần sang chuẩn bị các bình nước lớn và yêu cầu khách lấy nước từ bình, tái sử dụng chai đựng nước.
Các phòng họp, khách sạn cũng chuyển sang dùng cốc, chai thủy tinh để dùng nhiều lần. Bên cạnh đó, nhiều cơ sở kinh doanh dịch vụ đang dần từ bỏ ống hút nhựa và thay thế bằng các sản phẩm từ inox, gạo, tre… Một số doanh nghiệp du lịch còn tổ chức các tour nhặt rác tại Nha Trang, Hội An… hoặc yêu cầu khách mang rác của họ về sau các chuyến trekking đường rừng.
