Nằm về phía Nam của dãy Trường Sơn, phía Đông Nam của tỉnh Đắk Lắk – huyện Lắk là vùng đất mang đậm bản sắc văn hóa của người M’nông. Đây là nguồn tài nguyên quan trọng, tạo nên các sản phẩm du lịch cộng đồng mang tính đặc thù, có sức thu hút du khách.
Huyện Lắk có tổng dân số trên 75.000 người, gồm 24 dân tộc anh em sinh sống, trong đó dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ trên 63%. Do vậy, nơi đây sản sinh ra những giá trị về vật chất lẫn tinh thần vô cùng độc đáo, nhiều lễ hội truyền thống, đặc sắc được lưu giữ và truyền lại qua nhiều thế hệ. Trong đó, buôn Jun (thị trấn Liên Sơn) là một trong những buôn hội tụ đủ đặc trưng của người M’nông bản địa.
 |
| Điểm lưu trú – cồng chiêng – ẩm thực của hộ H’Wai Bdáp tại buôn Jun, thị trấn Liên Sơn (huyện Lắk). |
Buôn Jun nằm ngay khu du lịch hồ Lắk được bao bọc bởi hồ Lắk, là hồ tự nhiên lớn thứ hai Việt Nam – Di tích danh lam thắng cảnh được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia. Đến với buôn Jun, du khách có dịp chụp ảnh cùng voi, ngắm cảnh buôn làng, tham quan núi rừng Tây Nguyên, ngồi thuyền độc mộc thưởng thức cảnh đẹp hồ Lắk, ngắm bình minh và hoàng hôn tại buôn làng đồng bào người M’nông. Buôn Jun cũng nằm gần các địa điểm du lịch của huyện Lắk như buôn cổ M’liêng, di tích danh lam thắng cảnh thác Bìm Bịp, vườn quốc gia Chư Yang Sin, suối đá Đắk Phơi…
Buôn Jun hiện có 117 hộ, 450 khẩu, với 95% là người dân tộc M’nông – nơi đây vẫn còn lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống đặc trưng như văn hóa ẩm thực, kiến trúc nhà ở, văn hóa cồng chiêng, lễ hội cúng bến nước, cúng sức khoẻ, cúng thần linh, lễ hội đua thuyền độc mộc…
Bí thư Chi bộ buôn Jun Y Rôn Bkrông chia sẻ, cũng như cộng đồng người M’nông ở các buôn làng trên địa bàn huyện Lắk, cộng đồng người M’nông ở buôn Jun sinh sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Bên cạnh đó, trong những năm qua, bà con buôn làng đã biết tận dụng những nét đặc sắc vốn có về văn hóa truyền thống của dân tộc mình để làm du lịch. Hiện trong buôn có 21 hộ dân làm du lịch, với các dịch vụ chính như lưu trú, thuyền độc mộc, phục vụ ẩm thực truyền thống…
 |
| Được hồ Lắk “ôm” trọn, hình ảnh buôn Jun thanh bình, yên tĩnh là nơi để du khách trong và ngoài nước tìm đến để trải nghiệm nét văn hóa Tây Nguyên. |
Bà H’Wai Bdáp, chủ cơ sở lưu trú – ẩm thực – cồng chiêng tại buôn Jun cho hay, gia đình bà làm du lịch cộng đồng từ nhiều năm nay. Mới đây, buôn Jun được công nhận là điểm đến du lịch cộng đồng là cơ hội để bà con tiếp tục phát huy thế mạnh làm du lịch. Vừa rồi, gia đình bà được tham gia lớp tập huấn về kinh doanh, khai thác các dịch vụ du lịch cộng đồng như: homestay, văn hóa cồng chiêng, nghề truyền thống, ẩm thực, sản phẩm OCOP, sản phẩm nông nghiệp phục vụ du lịch… Qua lớp học, bà và các học viên được học hỏi cách thức làm sản phẩm du lịch đặc thù để phục vụ và thu hút du khách.
Ông Tô Tuấn Anh, Bí thư Đảng ủy thị trấn Liên Sơn cho biết, buôn Jun có lịch sử phát triển du lịch lâu đời nhất tại huyện Lắk, hầu hết người dân có sự am hiểu về hoạt động du lịch và ít nhiều đã từng tham gia vào hoạt động kinh doanh phục vụ khách du lịch. Hiện tại trong buôn có 8 nhà dài phục vụ khách lưu trú, 2 nhà hàng phục vụ các món ăn của đồng bào dân tộc thiểu số, 5 cơ sở kinh doanh đồ lưu niệm, 2 đội chiêng chuyên phục vụ khách du lịch. Trong những năm qua, huyện Lắk đã tập trung nhiều nguồn lực để đầu tư, xây dựng buôn Jun trở thành địa điểm du lịch văn hóa của huyện. Đáng chú ý, trong năm 2024, địa phương đã đưa vào sử dụng Dự án đường ven hồ Lắk đoạn quanh điểm du lịch buôn Jun. Với tổng mức đầu tư xây dựng gần 30 tỷ đồng, công trình hoàn thành góp phần nhằm bảo vệ tài nguyên, hạ tầng phục vụ du lịch tại điểm du lịch buôn Jun cũng như khu vực hồ Lắk, thúc đẩy kinh tế – xã hội của địa phương phát triển.
Cuối năm 2024, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tổ chức Lễ công bố buôn Jun – điểm đến du lịch cộng đồng. Đây là một sự kiện ý nghĩa, là cột mốc quan trọng, đánh dấu bước chuyển mình mới trong hành trình phát triển du lịch của buôn Jun, mang đến cơ hội quảng bá, góp phần bảo tồn các giá trị văn hoá truyền thống và tăng thu nhập cho người dân trong buôn và vùng lân cận.
